blog
de doop van Naomi
door Simon van den Berg (7 juni 2019)
Eind februari: een opvallend zonnige zondagmorgen in de nog winterkoude Oude Kerk. Het is verrassend vol, extra stoelen worden aangesleept. Er wordt een kind gedoopt… Wij gaan getuige zijn van een feestelijk ritueel. Dat gebeurt niet elke week of elk kwartaal – hoewel, in de Paasnacht was er nog een volwassenendoop. Kort na 11 uur verzamelen de aanwezigen zich bij de doopkapel, in een ruime kring rond de doopvont. Vooral volwassenen en tussen hen in kleine kinderen. Verlegen maar nieuwgierig kijken zij toe. Helder zonlicht valt door de hoge ramen de kerk binnen, weerkaatst door dikke pilaren. De Sweelinck Cantorij stelt zich zingend in de schaduw op. Een in smetteloos witte toog geklede predikante gaat in de doopplechtigheid voor. Zij nodigt een van de kinderen uit om water in een schaal te schenken. Een jongetje komt naar voren. Andere kinderen wordt gevraagd dichterbij te komen. Schuchter komen zij er omheen staan.
Deze kinderdoop… iets dat mij raakt. Met moeite houd ik de ogen droog. Anderen staan dicht om mij heen, niet echt ongemakkelijk. Maar, wat is dit toch? Is het de onschuld die hier zo voelbaar is: een kind… een nog onbeschreven blad. Dat hier gevierd wordt met een symbolische ‘wassing’ met het oog op de jaren die voor de boeg liggen? Te midden van alle gebutste en gebroken-grote-mensen-volwassenheid die er een kring omheen vormen? Is het dat ik onlangs grootvader werd van Jonas? Dat ik mij afvraag of hij gedoopt zal worden? Dat zit er niet in, en ik weet waarom. Is ‘t het beeld van hoe ik zelf ooit ten doop ben gehouden, 75 jaar geleden? Die kerk van toen heb ik lang geleden helemaal achter mij gelaten. Maar ik ben terug. Is het dat deze jonge ouders hier hun integere intenties voor hun kind publiekelijk uitspreken, dat hun kind bij naam genoemd wordt, binnen deze Oude Kerkgemeenschap? Dat hun kind in haar midden verwelkomd wordt? Dat de ouders hiermee hun kind als een geschenk zien en niet als beloning van een modern recht op moeder- of ouderschap…? Is het, zoals de predikante bij de doop zegt, dat de naam Naomi hiermee geschreven staat in de palm van Gods hand? Een mooie verbeelding van bescherming (of bezwering?).
Ik besef ineens ook midden in de geschiedenis te staan. Sinds de vroegste christelijke gemeenschappen is de doop als inwijdingsritueel, een vaste traditie voor de leden. Eeuwen later (v.a. de 16e eeuw) werd het dé gewone manier om ingeschreven te worden: de kerkelijke administratie noteerde iedereen na de geboorte in doopregisters. Tot aan de invoering van de burgerlijke stand, rond 1800 tijdens de Franse annexatie, was er uitsluitend een doopregister als bewijs van naam, herkomst en identiteit. Tegenwoordig is het deel uitmaken van een religieuze groep een veel meer individuele keuze geworden, zoals je ook lid kunt worden van andere verenigingen, of zoals je ervoor kiest wel of niet contractueel samen te wonen of te trouwen, een kind te krijgen, laat staan het te laten dopen.
Jezus gedoopt door Johannes; links de riviergod van de Jordaan
Ariaans baptisterium Ravenna, vijfde eeuw (foto Wikimedia)
‘Ja, dat weten we allemaal toch al lang!’ Ik ben aan het afdwalen. Alles goed en wel, maar nog één vraag: staat de naam van kleinzoon Jonas … nu niét geschreven in de palm van Gods hand? Ik houd het er maar op dat die Eeuwige ons allemaal, maar vooral kinderen – buiten en binnen de muren – gezien heeft… Hij doorziet trouwens ook deze mijn gedachtenkronkels al van verre. De woorden van Psalm 139 klinken in mijn hoofd.
Blog van de OudeKerkgemeente: korte, persoonlijk getinte stukken over dingen buiten of binnen de gemeente die belangrijk zijn of opvallen, geschreven op eigen verantwoordelijkheid.
Wil je reageren, meeschrijven, of meer weten over de blog, neem dan contact op met Elisabeth Boiten (muskebiis@gmail.com) of Peter Tomson (pjtomson@xs4all.nl) van de redactie.
‘silence’ – tastbare stilte
‘vespers’ en andere vreemde woorden
Milan Kundera (1929-2023)
de fluisterwind van Pinksteren
in memoriam Peter Lowie
een vernissage
de migranten in Calais en Duinkerke
Oude Kerk open kerk
Heilige plaatsen
is het echt zo moeilijk?
winterslaap
elke dag zijn eigen kwaad
Godenzonen
beeldenstorm
verlangen in een tijd van onthouding
Bron van zijn die ik ontmoet
wind in de zeilen
zingen van de tien geboden
vertrouwde geuren
zolang wij ademhalen
Dodenherdenking
noodklokken
Vertrouwen
een kerkdienst uit een doosje
alles went
gezond verstand
het was raar warm…
stormen rond de oude kerk
De Lofzang in een duistere grot
Tegen het donker, laten wij zingen
venster 9: Wat er vandaag gebeurt in de Oude Kerk
venster 8: De Oude Kerk als stadskerk met het Vater-Müllerorgel
venster 7: Mej. Bijtelaar en de scheiding van kerk en staat
venster 6: Ruimte voor nieuwe lofzang
venster 5: Ruimte voor de lofzang
venster 4: Rondom de monstrans van de Oude Kerk
venster 3: De katholieken na de Alteratie
venster 2: De laatmiddeleeuwse kerk
vensters op de Oude Kerk
Het verhaal van een oranje hesje
Een veelheid van geluiden in de Oude Kerk
Ons’ Lieve Heer bij de buren
de Oude Kerk als bron van stilte
zegenrijke momenten
geschonden hemel
laat het bij verbeelding blijven
memento
de essentie van het verhaal
rituelen
noodpakket en vriendendienst
Wissen
Als je naar kunstenaars luistert
Een vriendendienst
Het evangelie in één zucht
onnozele schapen en foute herders
interpreteren
Waarom zou je naar de kerk gaan als je niet gelooft?
donker en licht
een kerk vederlicht
Slingeren
Zwarte Piet in Kaapstad?
Op weg naar Pasen
Alleen het allerbeste is goed genoeg
Kyrië Eleison
Van Gogh
Herdertjes en Eeuwigheidswaarde
Feest op 4 september
Dubbel zien
Zondag na Nice
De Verlichtingskerk
Hoog-liturgisch
Doodsklok
Sonate pathétique
Zwart-wit
De Majesteit en Koning
Aftrap
klikt u op de knop hiernaast.