Een nieuwe dominee interviewen is een hachelijke onderneming als je nog te weinig over haar weet om meer dan oppervlakkig nieuwsgierig te zijn. Vooral had ik de vraag: ‘wat voor méns zou het zijn’. Gewapend met deze vraag, en nog enkele andere op papier, en vooral met hoop op een goed gesprek ontmoette ik Jessa van der Vaart boven een boterham.
Foto hiernaast: ds. Jessa van der Vaart.
Op de gemeenteavond vertelde ze al dat ze uit een niet-kerkelijk kunstenaarsgezin komt, en dat ze eerst Nederlands studeerde voor ze overstapte naar theologie. Hoe heeft ze de Bijbel dan opengeslagen? Aanvankelijk als geheimzinnig boek via literaire analyse, een gereedschap dat ze nog steeds graag gebruikt om de tekst te doorgronden, maar nu in combinatie met exegese. Het was een groeiproces om van literaire analyse om te schakelen naar het geloofs-aspect in de diversiteit van al die verhalen die gedragen worden door één God. En een ‘waarheid waar je nooit helemaal de vinger achter krijgt’.
Als ik vraag naar haar favoriete verhalen blijken dat vooral teksten te zijn die grote verrassingen verbergen. Het soort ontdekkingen waar je even helemaal bevangen door raakt. Als voorbeeld noemt ze het verhaal over de wonderbaarlijke broodvermenigvuldiging, waarin de leerlingen eerst mopperen dat hun omgeving als een dorre woestijn is. Maar even later, als er eten voor iedereen is vleien ze zich neer in het gras. Lekker zacht gras in een dorre woestijn. Is hier soms een stukje Paradijs doorgebroken?
Wat ook helpt bij het doorgronden van de verhalen is wat ze zelf ‘beginnersvreugde’ noemt. In het kerstverhaal was het voor haar bijvoorbeeld een openbaring dat juist de herders door de engelen werden opgetrommeld. Waarom de herders? Is dit een verwijzing naar Jezus’ eigen ‘functie-omschrijving’? Als de herdertjes en engeltjes niet van jongs af aan bij je naar binnen gesnaveld worden, vallen je misschien wel dingen op die iemand anders vanzelfsprekend vindt.
Ze hoopt erg dat ze deze verwondering kan behouden. Tegen de tijd dat ze die verliest moet ze er ‘misschien wel mee stoppen’. Maar gelukkig is de Bijbel een dikke bundel vol mooie en rare verhalen. En ook onze eigen tijd biedt veel invalshoeken van waaruit je oude verhalen opnieuw kunt belichten. Soms gaan herders en vluchtelingen hand in hand.
Wat voor godsbeeld heb je als je ‘geloofloos’ opgroeit? Als kind was ze al gevoelig voor grote vragen over kosmos en universum, en enig godsbeeld dat ze toen had was daarmee verbonden. Inmiddels heeft ze de ‘menselijke trekken’ van God ontdekt. Ergens is hij misschien ook wel heel erg klein.
Waar heeft ze eigenlijk het meeste zin in, vraag ik. Het citykerkproject is het eerste dat in haar opkomt. Onze kerk staat in een interessante omgeving, en ze heeft veel ervaring met het aanspreken van verschillende doelgroepen. De Oude Kerk heeft een soort eeuwigheidswaarde, en dat is iets dat jong en oud kan waarderen. Eeuwigheidswaarde doet ‘een klassiek appèl op het collectief “geheugen” van wat kerk ís’. Daarom zijn tradities zo belangrijk.
Ze houdt erg van muziek. Ze heeft vroeger pianoles gehad en denkt erover om dat weer op te pakken. En eigenlijk wil ze ook iets met zingen gaan doen. Zangles misschien? Tijd zat in die andere 0,4 fte om te bedenken wat ze wil.
Nog iets waar ze naar uitkijkt: Ze vertelt graag verhalen aan kinderen. Vroeger heeft ze met kinderen gewerkt en ook voor ze geschreven. Het leerhuis voor gróte mensen wekt bij haar enige zorg wat betreft het beslag op haar tijd, want in haar ervaring vraagt dat veel voorbereidingstijd en energie (ze heeft als predikant in Vrijburg wekelijkse en maandelijkse groepen begeleid). Ze verheugt zich op de gespreksgroep ter voorbereiding van de diensten.
Als ons gesprek ten einde loopt lijkt ze verbaasd dat mijn vragen al op zijn. Het was een redelijk pijnloos ‘interview’ na de weinig ontspannen voorstelrondes. Maar ik ben best tevreden. Kom maar óp met het Jessa-tijdperk.
Blog van de OudeKerkgemeente: korte, persoonlijk getinte stukken over dingen buiten of binnen de gemeente die belangrijk zijn of opvallen, geschreven op eigen verantwoordelijkheid.
Wil je reageren, meeschrijven, of meer weten over de blog, neem dan contact op met Elisabeth Boiten (muskebiis@gmail.com) of Peter Tomson (pjtomson@xs4all.nl) van de redactie.