door Peter Lowie
Als dit je gevraagd wordt is er bij de vraagsteller meestal onbegrip over datgene wat je doet en wat alsmaar niet lukken wil. Zo moeilijk kan het toch niet zijn dat je het niet op kan lossen? Maar zoals alles het afgelopen jaar kan deze vraag toch in een ander perspectief worden geplaatst. Ik spreek hier als een min of meer trouw lid van de Oudekerkgemeente en loop de afgelopen laten we zeggen anderhalf jaar even door. Ik ben bij het hele proces nauw betrokken geweest en dat ben ik nog. Ik schrijf dit op persoonlijke titel en dat is dan ook de status van het geschrevene.
* * *
Het begon met een (overigens prachtige) tentoonstelling die het Museum plaatste in de Oude Kerk. De kerk werd omgebouwd tot een soort enorme loopgraaf met zandzakken en houten stutten.
Vanuit luidsprekers klonken kermende geluiden en het was stikdonker. De kroonluchters waren naar beneden gehaald en gevat in groteske stellages. De expositie zou vanaf het begin van het jaar tot april duren. De ramen waren verduisterd door matrassen, de kansel het schip en het hoogkoor waren verdwenen. Velen van ons waren de mening toegedaan dat wij als kerkgangers recht hadden op de genoemde ruimtes om onze wekelijkse diensten van schrift en tafel te vieren. Dat recht zou kunnen worden ontleend aan een gebruikersovereenkomst waarvan de rechtsgeldigheid tot aan de dag van vandaag niet duidelijk is. Er ontstond onder een grote groep gemeenteleden flinke onvrede en het werd onbegrijpelijk gevonden dat de kerkenraad had ingestemd met het toelaten van deze ingrijpende tentoonstelling.
Juist in deze periode worstelde de kerkenraad met zichzelf en met de omgang met de eigenaar van de kerk, de Stichting Oude Kerk. Na een indrukwekkend gesprek tussen de predikante en de scriba met de voorzitter van de kerkenraad werd besloten dat hij niet de juiste man op de juiste plaats was om de relatie met het Museum vlot te trekken. Het scheepje, de kerk, kwam in een vliegende storm terecht en de PKA greep op verzoek van de kerkenraad in. Deze besloot in samenspraak met de Stichting en het moderamen van de kerkenraad tot een mediation traject om de verhoudingen te verbeteren. Dit traject werd ingegaan en afgesloten met een op het oog bevredigend resultaat. Het blijft daarbij volstrekt helder dat de Stichting de eigenaar van de kerk is en uiteindelijk bepaalt welke tentoonstellingen er worden gehouden maar de grote winst is dat het besef groeide dat we elkaar nodig hebben en zoveel mogelijk de ruimte moeten geven. Zowel letterlijk als figuurlijk. De gang van zaken rondom de tentoonstelling, voorzitter en de uitkomst van het mediation traject was niet voor ieder lid van de kerkenraad acceptabel.
Is het nou echt zo moeilijk?
En we zijn er helaas nog niet. In de kerkenraad werd een commissie gevormd die de taak had een nieuwe voorzitter te vinden. Er werd een kandidaat gevonden en deze werd aan de gemeente voorgelegd. Tegen de verwachting in werd er door een drietal gemeenteleden bezwaar aangetekend tegen deze kandidaat. Onze trouwe interim voorzitter was een van hen en kon naar zijn mening niet langer voorzitter zijn. Hij schatte de situatie dusdanig ernstig in dat hij de zaak in handen van de classis legde. Deze kon niet anders doen dan een visitatietraject te starten om uit de impasse te komen en de kerkenraad advies te dienen. De bezwaarschriften werden ter beoordeling en behandeling voorgelegd aan de daarvoor bestaande commissie. Om desondanks als raad te kunnen blijven functioneren wordt er een ad interim voorzitter aangesteld uit de PKA. Inmiddels heeft de visitatiecommissie verslag gedaan van haar bevindingen met daarin een vijftal adviezen. De kerkenraad gaat daar met de tijdelijke voorzitter mee aan de slag en wacht intussen af hoe de bezwaarschriften tegen de voordracht worden beoordeeld en afgehandeld. Alle vergaderingen van de kerkenraad moesten via Zoom (vergaderen via het internet). Terwijl de situatie er om vraagt elkaar eens diep in de ogen te kijken.
Is het nou echt zo moeilijk?
Door de verlammende pandemie wakkerde de storm nog aan. We konden niet meer naar de kerk en er werd besloten om de diensten voortaan te streamen via het internet. Door alle ellende in 2020 kon de tentoonstelling niet volgens plan worden beëindigd. Het werd pasen en we hebben de stille week en het paasfeest niet kunnen vieren zoals we wilden. Het streamen van de diensten via het internet had een moeilijke start. Er werd een team gevormd dat met onvoorstelbaar veel doorzettingsvermogen de diensten letterlijk in de lucht hield en houdt tot op de dag van vandaag. Wat niet onvermeld mag blijven is de toegewijde manier waarop de predikant, de cantor en de organist de lofzang gaande houden terwijl er niet gezongen mag worden.
Is het nou echt zo moeilijk?
Omdat we nu al bijna een jaar niet meer naar de kerk kunnen gaan om elkaar te spreken en elkaar te bemoedigen raken we elkaar meer en meer kwijt. Vrijwel overal heeft de pandemie grote gaten geslagen in de sociale verhoudingen en het hebben van contact. De gevolgen zijn in de hele wereld zichtbaar en verontrustend. Jong en oud raken in een soort isolement en het einde is nog lang niet in zicht. Er is een avondklok ingesteld en we voelen ons bedreigd door het virus. Maar ook het voelbaar ongenoegen is zo langzamerhand bijna niet meer in toom te houden. We kunnen dit jaar voor de tweede keer geen pasen vieren zoals we dat graag zouden willen. Opnieuw moeten we het doen zonder elkaar daadwerkelijk toe ontmoeten, samen de ellende van ons af te zingen en te bidden. De zo bitter noodzakelijke saamhorigheid is nauwelijks voelbaar. Wie zijn we kwijtgeraakt? Onszelf ? Anderen? Dus ik durf de vraag ‘Is het nou echt zo moeilijk’ eigenlijk wel met een ja te beantwoorden. Het is vreselijk moeilijk en wie had ooit gedacht dat dit zou kunnen gebeuren?
Natuurlijk is moeilijk niet onmogelijk en wij hebben meer dan voldoende bagage om de reis voort te zetten op het scheepje dat danst op de golven maar niet stuurloos is. Troostende woorden en teksten liggen geduldig te wachten om te worden opgenomen. Geen crisis is de bijbel vreemd en we gaan het in de komende veertig dagen opnieuw beleven. Maar zoals we er op dit moment voor staan wil ik zonder een grammetje pessimisme toch graag besluiten met:
Is het nou echt zo moeilijk?
Ja, het is echt zo moeilijk!
blog van de OudeKerkgemeente: korte, persoonlijk getinte stukken over dingen buiten of binnen de gemeente die belangrijk zijn of opvallen, geschreven op eigen verantwoordelijkheid.
foto: Peter Lowie
stuur reacties of inzendingen naar de redactie van de website: Elisabeth Boiten (muskebiis@gmail.com), Peter Lowie (p.lowie@upcmail.nl), Peter Tomson (pjtomson@xs4all.nl).