blog

vrijdag 22 november 2019

Tegen het donker, laten wij zingen


door Gerk Kazemier (22 november 2019)

Een nachtmerrie, dat dacht ik, toen ik voor de eerste keer de plannen zag van kunstenaar  Adrian Villar Rojas uit Argentinië. Wat wordt onze prachtige Oude Kerk aangedaan! Dit mooie gebouw waaraan eeuwenlang is gebouwd en dat daarna zo zorgvuldig is gerestaureerd. Dat betoverend mooie licht, dat binnenstroomt door de hoge ramen: die mooie ramen worden geblindeerd! Die prachtige ruimte, open, uitnodigend: die wordt geblokkeerd door muren van hout en zakken met zand. Het schip van de kerk: niet meer bruikbaar voor onze woorddienst, de preekstoel ingepakt, de geluidsinstallatie moet verhuisd. Kan dat eigenlijk wel? De kerkgemeente gaat in ballingschap, tot aan Pasen 2020? De lier aan de wilgen? Je wordt boos, je gaat klagen en mopperen, maar daardoor los je het probleem niet op. Samen met Louwra en Jessa gaan denken: hoe kunnen we hiermee omgaan? Wat gaan onze mensen ervan vinden?

 

We vonden oplossingen om toch onze diensten te kunnen blijven houden in de Oude Kerk. Verhuizen naar de Sebastiaankapel: daar is het knus, daar is licht en daar is zelfs verwarming! Ons meubilair, de stoelen en onze spullen mogen er blijven staan. Het Hoogkoor blijft gereserveerd voor onze tafeldienst, ook hier kunnen onze spullen blijven staan. Dan met Harro gaan denken over hoe we dit concreet kunnen aanpakken. En daarna zijn we maar aan de slag gegaan: stoelen verplaatsen, de geluidsinstallatie verhuizen, licht aanbrengen, een camera met een monitor voor de organist installeren en wat niet al. We kregen soms hulp van de bouwploeg en ook van de medewerkers van de Stichting Oude Kerk. Ze stonden voor ons klaar, ze dachten mee, ze kwamen bezorgd vragen of het wel lukte. Wij kregen daardoor zelfs plezier in het werk. Nog meer plezier, toen ook Leendert kwam helpen.

Het hoofd van de bouwploeg nam ons de tweede week van november mee naar het eerste stuk ‘muur’ dat af was: het werd geen muur, maar een loopgraaf! Mooi van lelijkheid. Ik moest denken aan de soldaten in de Eerste Wereldoorlog die in net zulke loopgraven tegenover elkaar stonden en elkaar probeerden dood te schieten. Met Kerst 1917 spraken ze een bestand af, ze kwamen uit hun loopgraven, liepen naar elkaar toe, schudden elkaar de hand en wensten elkaar zalig Kerstfeest. De dag erna schoten ze weer op elkaar, maar toch. De muren, gemaakt van hout en zandzakken, werden hoger en langer, het werd al maar donkerder in de kerk.

Zaterdag 16 november kwam een bouwmedewerker bij ons in de Sebastiaankapel binnen gelopen: de directeur van de Stichting Oude Kerk. Ze kwam vragen hoe of het ging, of we problemen tegenkwamen bij de inrichting. Het werd een bijzondere ontmoeting. Ineens bleken er deuren in de kerk letterlijk geopend te kunnen worden, die tot dan toe gesloten moesten blijven. Ik vertelde tijdens het gesprek dat volgde het verhaal van die soldaten in de Eerste Wereldoorlog. Anderen vulden aan: diezelfde soldaten gingen soms ook tegen elkaar voetballen, tegen de verveling. Soms moet je er maar het beste van maken, hoe beroerd de omstandigheden ook zijn.

 

 

illustratie onder: Barendina Bijtelaar,
De Oude Kerk, voorraadschuur voor de Watersnood in 1953 (detail)
Stadsarchief, Afbeeldingsbestand 010097010687

Het werd later. Het Hoogkoor was vies en er stond nog een hoogwerker, overal lagen nog allerlei materialen. Ik vroeg een bouwmedewerker, die met de hoogwerker boven in het gewelf aan het werk was geweest: ‘Heb je geen last van hoogtevrees, zo hoog boven de grond? Ik zou het niet durven.’ ‘Ja, best wel,’ zei hij, ‘maar ik doe het toch, niet teveel aan denken en weten waar je wel en niet moet kijken. Je moet soms je angst overwinnen en gewoon maar doen wat je moet doen.’ Ik ging het Hoogkoor vegen, veilig op de grond. De misericordiae moesten ook schoon gemaakt worden, vond ik. Op één van daarvan staat, in hout gesneden, Willem Vogel, in zijn leven werkzaam als cantor-organist in de Oude Kerk. Samen met dichter Willem Barnard heeft Willem Vogel een lied geschreven over ‘misericordia’ en over een lier aan de wilgen. Dat lied kreeg in het Liedboek een andere titel: ‘Wij moeten Gode zingen.’

Ik heb uiteindelijk iets geleerd van die vreemde kunstenaar, die mij iets probeert te zeggen met zijn rare project. Om mijn angst, of zelfs mijn afkeer, te overwinnen en soms over de rand van mijn loopgraaf heen te kijken. Geleerd van die bouwer die zei: Ik moet ondanks mijn angst gewoon mijn werk doen. En geleerd van Willem Vogel en Willem Barnard: ook in de ballingschap blijven we zingen, pakken we de lier op. We zijn er misschien niet zo goed in, in de Oude Kerk, om ons aan te passen aan die kunstprojecten. We zijn wel goed in zingen: ‘Tegen het donker, laten wij zingen!’ Misschien moeten we dat maar blijven doen, totdat na Pasen het zonlicht weer door de ramen binnenstroomt en de muren zijn gevallen. We kunnen tot die tijd, zelfs in de loopgraven, samen vieren, ook Kerst vieren, bij echt kaarslicht dit jaar. Samen voetballen in de kerk lijkt me nog wel een stap te ver. Daarom: De lier niet aan de wilgen hangen!


Blog van de OudeKerkgemeente: korte, persoonlijk getinte stukken over dingen buiten of binnen de gemeente die belangrijk zijn of opvallen, geschreven op eigen verantwoordelijkheid.

Wil je reageren, meeschrijven, of meer weten over de blog, neem dan contact op met Elisabeth Boiten (muskebiis@gmail.com) of Peter Tomson (pjtomson@xs4all.nl) van de redactie.

deel dit:
donderdag 29 februari 2024

‘silence’ – tastbare stilte

vrijdag 12 januari 2024

‘vespers’ en andere vreemde woorden

vrijdag 21 juli 2023

Milan Kundera (1929-2023)

donderdag 8 juni 2023

de fluisterwind van Pinksteren

vrijdag 10 februari 2023

in memoriam Peter Lowie

woensdag 18 mei 2022

een vernissage

vrijdag 8 april 2022

de migranten in Calais en Duinkerke

vrijdag 10 december 2021

Oude Kerk open kerk

donderdag 1 april 2021

Heilige plaatsen

donderdag 4 maart 2021

is het echt zo moeilijk?

vrijdag 19 februari 2021

winterslaap

vrijdag 6 november 2020

elke dag zijn eigen kwaad

donderdag 10 september 2020

Godenzonen

donderdag 25 juni 2020

beeldenstorm

vrijdag 12 juni 2020

verlangen in een tijd van onthouding

donderdag 4 juni 2020

Bron van zijn die ik ontmoet

donderdag 28 mei 2020

wind in de zeilen

donderdag 21 mei 2020

zingen van de tien geboden

vrijdag 15 mei 2020

vertrouwde geuren

donderdag 7 mei 2020

zolang wij ademhalen

donderdag 30 april 2020

Dodenherdenking

vrijdag 24 april 2020

noodklokken

donderdag 16 april 2020

Vertrouwen

woensdag 8 april 2020

een kerkdienst uit een doosje

donderdag 2 april 2020

alles went

vrijdag 27 maart 2020

gezond verstand

maandag 16 maart 2020

het was raar warm…

vrijdag 28 februari 2020

stormen rond de oude kerk

zaterdag 14 december 2019

De Lofzang in een duistere grot

vrijdag 7 juni 2019

de doop van Naomi

donderdag 9 mei 2019

venster 9: Wat er vandaag gebeurt in de Oude Kerk

donderdag 2 mei 2019

venster 8: De Oude Kerk als stadskerk met het Vater-Müllerorgel

donderdag 25 april 2019

venster 7: Mej. Bijtelaar en de scheiding van kerk en staat

donderdag 11 april 2019

venster 6: Ruimte voor nieuwe lofzang

donderdag 4 april 2019

venster 5: Ruimte voor de lofzang

donderdag 28 maart 2019

venster 4: Rondom de monstrans van de Oude Kerk

donderdag 21 maart 2019

venster 3: De katholieken na de Alteratie

donderdag 14 maart 2019

venster 2: De laatmiddeleeuwse kerk

donderdag 7 maart 2019

vensters op de Oude Kerk

vrijdag 4 januari 2019

Het verhaal van een oranje hesje

dinsdag 11 december 2018

Een veelheid van geluiden in de Oude Kerk

maandag 10 september 2018

Ons’ Lieve Heer bij de buren

woensdag 11 april 2018

de Oude Kerk als bron van stilte

donderdag 1 maart 2018

zegenrijke momenten

donderdag 15 februari 2018

geschonden hemel

dinsdag 26 december 2017

laat het bij verbeelding blijven

vrijdag 24 november 2017

memento

vrijdag 10 november 2017

de essentie van het verhaal

woensdag 18 oktober 2017

rituelen

woensdag 4 oktober 2017

noodpakket en vriendendienst

maandag 18 september 2017

Wissen

maandag 11 september 2017

Als je naar kunstenaars luistert

zaterdag 12 augustus 2017

Een vriendendienst

dinsdag 13 juni 2017

Het evangelie in één zucht

dinsdag 25 april 2017

onnozele schapen en foute herders

woensdag 12 april 2017

interpreteren

zaterdag 25 maart 2017

Waarom zou je naar de kerk gaan als je niet gelooft?

donderdag 2 maart 2017

donker en licht

zaterdag 4 februari 2017

een kerk vederlicht

donderdag 2 februari 2017

Slingeren

donderdag 2 februari 2017

Zwarte Piet in Kaapstad?

donderdag 2 februari 2017

Op weg naar Pasen

donderdag 2 februari 2017

Alleen het allerbeste is goed genoeg

donderdag 2 februari 2017

Kyrië Eleison

donderdag 2 februari 2017

Van Gogh

donderdag 2 februari 2017

Herdertjes en Eeuwigheidswaarde

donderdag 2 februari 2017

Feest op 4 september

donderdag 2 februari 2017

Dubbel zien

donderdag 2 februari 2017

Zondag na Nice

donderdag 2 februari 2017

De Verlichtingskerk

donderdag 2 februari 2017

Hoog-liturgisch

donderdag 2 februari 2017

Doodsklok

donderdag 2 februari 2017

Sonate pathétique

donderdag 2 februari 2017

Zwart-wit

donderdag 2 februari 2017

De Majesteit en Koning

donderdag 2 februari 2017

Aftrap

Als u terug wilt naar de homepagina
klikt u op de knop hiernaast.