door Hans Firet (28 februari 2020)
Sinds de stormen namen hebben gekregen, lijkt het wel of er elke zondag een storm rondom de kerk waait. Ciara gaat, Dennis komt, en daar hebben we Ellen alweer.
Terwijl Ellen tegen de ramen beukt, dwalen mijn gedachten af en denk ik onwillekeurig: gelukkig is onze kerk goed ingepakt. Geen nieuwe gedachte natuurlijk, want elke verwijzing naar zandzakken en loopgraven is inmiddels wel gedaan, bij de koffie of door gastpredikanten. Je kunt veel zeggen over de installatie Poems for Earthlings, maar je kunt er in elk geval niet omheen.
Alles lijkt dus al gezegd. De pers is over het algemeen laaiend enthousiast. De receptie bij de zondagse gebruikers van de kerk is op z’n zachtst gezegd gemengd. Het is ook nogal wat als je je preekstoel ineens kwijt bent en je verbannen wordt naar een zijkapel.
En ondertussen kan de kunstenaar tevreden terugkijken op het werk dat hij bij ons heeft achtergelaten. Er wordt over zijn installatie gepraat. De gemoederen laaien hoog op en het gaat allemaal over wat je wel en niet mag doen met erfgoed. En dat was wellicht precies waar het hem om gaat. Waarom willen we onze gebouwen behouden zoals ze zijn?
De kathedralenbouwers uit de Middeleeuwen bouwden voor de eeuwigheid, maar hadden niet de behoudzucht die wij lijken te hebben. Als de mode verschoof van romaans naar gotisch, bouwden ze gewoon in die stijl verder. Onze protestantse voorouders gooiden zonder pardon alle kunst de kerk uit. Zo ontstond onze mooie lege ruimte, met die ramen waar het zonlicht zo mooi doorheen valt. Heel mooi allemaal, maar niet zoals de katholieke bouwers dat in de Middeleeuwen voor zich hadden gezien.
Gebouwen veranderen dus. En eens zullen ze er niet meer zijn, lijkt Adrián Villar Rojas ons te willen zeggen. Hoeveel zandzakken we ook opstapelen, hoe goed we de ramen beschermen, eens komt er een fatale storm of stijgt het zeewater zodanig dat zelfs het oudste gebouw van de stad verdwijnt.
Andere tijden, terug naar de onze.
Geen verhandeling hier over een stichting die ervoor moet zorgen dat er genoeg geld binnenkomt zodat de kerk onderhouden kan worden. Een stichting die behalve hedendaagse kunst ook de prachtigste muziek binnenhaalt, sinds het orgel weer in volle glorie hersteld is. Niet elke kerk kan zeggen dat Philip Glass speciaal voor zijn orgel een compositie heeft gemaakt.
Maar daar zitten we dus op die stormachtige zondag in de intieme, verwarmde Sebastiaanskapel. Tegen de klippen op zingend, hopend op betere tijden. In een oude kerk die ons allemaal lief is. Als gemeente, het huis dat we met elkaar hebben opgebouwd. Een gemeente die niet alleen houdt van dit huis, maar zelf het huis is. Want zoals de tekstschrijver dicht: Dit huis slijt met ons aan de tijd, maar blijven zal de kracht…
Voor je het weet is het kunstwerk verdwenen, en kunnen we met angst en beven gaan zitten afwachten waar een volgende kunstenaar ons weer mee opscheept. Of we genieten gewoon van het voorjaarslicht dat weer volop de kerk kan binnenstromen.
Blog van de OudeKerkgemeente: korte, persoonlijk getinte stukken over dingen buiten of binnen de gemeente die belangrijk zijn of opvallen, geschreven op eigen verantwoordelijkheid.
Wil je reageren, meeschrijven, of meer weten over de blog, neem dan contact op met Elisabeth Boiten (muskebiis@gmail.com) of Peter Tomson (pjtomson@xs4all.nl) van de redactie.