door Hans Firet (2 april 2020)
Alles went, zeggen mensen wel eens berustend. En hoe je je ook tegen bepaalde dingen wilt blijven verzetten, misschien heeft dit cliché ook wel een kern van waarheid. Wat heeft het voor zin je druk te maken over iets waar je geen controle over hebt?
Over een pandemie heb je geen controle. Over de maatregelen die de regering neemt om die pandemie onder controle te houden, heb je ook geen controle. Maar betekent dat dat je maar moet berusten in een toestand die ingaat tegen alles wat je waardevol vindt?
Er is één gevoel dat in deze coronavirus-crisis alles overheerst: machteloosheid.
Machteloosheid tegenover een onzichtbare ziekte. Een paar weken geleden nog afgedaan als een stevige griep zoals we die elk jaar zien. En nu zit ineens iedereen De Pest van Albert Camus te lezen.
Om mij heen begint het onzichtbare virus ook tastbaar te worden. Eerst was er vooral de frustratie dat ik m’n vertrouwde leventje als binnenstadsbewoner niet normaal voort kon zetten: wonend in een klein studiootje, met het café en het restaurant, de bioscoop, het theater en het museum als huiskamer. Nu voelde ik me als opgehokt vee. Moest ik dan toch ook maar eens een abonnement op Netflix gaan nemen?
Maar na een paar weken begin ik de echte effecten te voelen. De vriendin die het virus heeft en met vage vermoeidheidklachten thuiszit, blijkt ineens een dubbele longontsteking te hebben. De dementerende moeder van een goede vriend, die een paar dagen voor de eerste regeringsmaatregelen in een verzorgingshuis is opgenomen, snapt niet waar ze is. Haar man en kinderen kunnen haar niet opzoeken en haar geruststellen. Facetimen lijkt de onrust alleen maar te vergroten. Een paar dagen later is moeder dood. Doodsoorzaak: het coronavirus. Of moet je zeggen: de finale klap kwam door de eenzaamheid van een dementerende vrouw die de weg kwijt is?
Wat is dit voor een ziekte, waar je al je basisinstincten moet laten varen? Je zieke vriendin mag je niet bezoeken, de vriend die zijn moeder heeft verloren mag je niet omhelzen en iets toefluisteren. Er is zelfs geen uitvaart om te bezoeken. Die wordt noodgedwongen in besloten kring gehouden.
De machteloosheid wordt steeds groter.
En dan is er ook nog dat anker dat je mist. De plek waar je met al je machteloosheid een veilige haven vindt. Waar oude liederen en teksten, verkondiging en overdenking, brood en wijn met elkaar gedeeld worden.
De zondagochtend die altijd anders was dan andere dagen lijkt nu hetzelfde. Op mijn telefoon luister ik naar de podcast uit de kerk, waar ik vertrouwde stemmen hoor. Op een foto zie ik onze predikant, cantor en organist in het hoogkoor staan. Dat doet me eigenlijk nog het meest. Zij staan er tenminste. Dat geeft een vertrouwd gevoel, een gevoel van geborgenheid. Zij staan er voor ons allemaal.
Op zondagmiddag sta ik als kerkwacht in een kapel aan de noordkant van onze kerk, opengesteld door Museum en Wijkgemeente, waar mensen een kaarsje kunnen branden of mee naar huis nemen. Zo houden wij het licht van kunst en geloof brandend, zegt de flyer. Net zoals de wekelijke podcast ‘de lofzang gaande houdt’. Ik wil het graag geloven. Ik wil zo graag iets geloven in deze verwarrende tijden.
En die tijden lijken nog wel even verwarrend te blijven. In onze eeuwenoude kerk, anders een rustpunt in een drukke buurt, is het nu nog stiller. Net als in de buurt eromheen. Toeristen, passanten en buurtbewoners, iedereen zit thuis. Bijna als in een gedwongen vastentijd.
Palmzondag, Pasen, Hemelvaart en Pinksteren lijken zich ook op afstand te gaan voltrekken. We zullen moeten leren dat onze verbondenheid zich nu online afspeelt, net zoals zoveel andere delen van ons leven.
Maar ik klamp me vast aan de hoop (je moet toch wat in al je machteloosheid) dat na deze gedwongen vastentijd de kerk weer opengaat en wij allemaal weer naar binnen mogen. Dan zijn we als gemeente ook fysiek weer samen. En dan vallen voor één keer Pasen en Pinksteren op één dag.
(foto HF)
Blog van de OudeKerkgemeente: korte, persoonlijk getinte stukken over dingen buiten of binnen de gemeente die belangrijk zijn of opvallen, geschreven op eigen verantwoordelijkheid.
Wil je reageren, meeschrijven, of meer weten over de blog, neem dan contact op met Elisabeth Boiten (muskebiis@gmail.com) of Peter Tomson (pjtomson@xs4all.nl) van de redactie.