door Hans Firet
Voetbal is oorlog, heeft voormalig Ajax-trainer en bondscoach Rinus Michels ooit gezegd. Als je dat dan gaat opzoeken, blijkt dat hij dat eigenlijk nooit gezegd heeft. Zo zie je maar weer, je moet een mooi verhaal nooit kapot checken. Een beetje zoals met de Bijbel: als je de verhalen op historische of wetenschappelijke juistheid gaat checken, blijft er weinig van over. Dus laten we ons liever concentreren op waar het echt om gaat: het mysterie, de schoonheid, de eeuwigheid.
Voetbal is dus oorlog. Of zoals Liverpool-coryfee Bill Shankly het nog mooier zei: Sommige mensen vinden voetbal een zaak van leven en dood, maar het is nog véél belangrijker dan dat.
Ik kan het u nog sterker vertellen: voetbal is religie. Dat citaat hoef ik niet te checken, want ik heb het zelf bedacht.
Bij voetbal gaat het vooral om wachten. Wachten op die bevrijdende goal, wachten op dat kampioenschap dat nooit lijkt te komen. Wachten op wat ooit komen gaat, doen wij dat in de kerk niet ook?
Deze week begint de Eredivisie weer. Vorig seizoen werd de competitie vanwege het coronavirus vroegtijdig afgebroken, zodat Nederland voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog geen landskampioen had. Of zoals een gelovige zegt: Ajax heeft niet de kans gekregen om kampioen te worden. Want voor een Ajaxied (zeg vooral niet ‘Ajacied’, we zitten hier niet op het gymnasium) is het duidelijk: Ajax hoort eigenlijk altijd kampioen te worden. Ons geloof is onverzettelijk.
Voor mij werd het zaadje geplant in het begin van de jaren ’70 van de vorige eeuw. Ajax werd niet zomaar landskampioen, het werd drie keer op rij Europees kampioen. Voor mij als Amsterdams jongetje was het dus heel vanzelfsprekend dat Ajax de beste club van de wereld was. Dat was het namelijk ook echt.
Daarna kon het natuurlijk alleen nog maar bergafwaarts gaan. En dat ging het ook. Dus toen begon het wachten, het hopen. Het geloven dat er ooit een betere wereld komt. Een wereld waarin Ajax alleen nog maar wint. Laten we er maar niet aan denken, want dan krijg je zoiets als Bayern München, een club die echt altijd wint. Hoe saai is dat?
Je hoeft maar één keer naar de Johan Cruijff Arena te gaan om het te kunnen zien. Voetbal is religie. De drommen mensen staan buiten het stadion al vol verwachting hun liederen te zingen. We voelen ons verenigd omdat we allemaal hetzelfde geloven. En als de wedstrijd begint, is iedereen op dat ene geconcentreerd: de bal. De eredienst kent z’n vaste rituelen en gezangen. Komt Donny van de Beek aan de bal, dan zingt het hele stadion: ‘Van de Beek, van de Beek, Donny van de Bee-heek.’ Er zijn ook minder verheffende gezangen, zoals wanneer het om beslissingen van de scheidsrechter gaat, maar daar hebben we het hier maar even niet over.
Ik herinner me nog het vorige kampioenschap van Ajax, in 2019, net na die fatale nederlaag waardoor Ajax de finale van de Champions League miste. Onze godenzonen hoefden alleen nog maar gelijk te spelen, uit tegen De Graafschap. Niet echt spannend meer, maar belangrijk genoeg om met een Ajaxdasje om de nek de wedstrijd te gaan bekijken in een supporterscafé op de Zeedijk. Religie is toch iets wat je moet delen met geloofsgenoten. Toen de titel niet meer te ontgaan was, begon het hele café te zingen: ‘Dit is mijn club, mijn ideaal/Dit is de mooiste club van allemaal…’ En bij mij biggelden de tranen over m’n wangen. Een jongen zag dat, reikte me een zakdoekje aan en zei tegen z’n vrienden: Deze meneer is een echte fan. Ik heb maar niet gezegd dat meneer gewoon een sentimentele ouwe sok is die bij het minste of geringste tranen in z’n ogen krijgt.
Maar die tranen staan natuurlijk voor meer. Het verstrijken van de jaren, het terugdenken aan die mooie dagen uit m’n jeugd, toen alles nog duidelijk was. Ajax won altijd, en de hele toekomst lag nog open. Want denk niet dat ik een groot voetballiefhebber ben. Alleen heb ik een geloof als Ajax nodig om houvast te hebben. Iets om elke week naar uit te kijken.
De Eredivisie start dus weer, maar wel met lege stadions. Zonder samenzang, zonder saamhorigheid. We weten in onze kerk precies hoe dat voelt, een streaming dienst. Het is moeilijk om de lofzang gaande te houden als je met het bord op schoot naar Studio Sport zit te kijken.
In de kerk kunnen we inmiddels op gepaste afstand wel weer samenkomen. Nog niet zoals we gewend zijn, maar we mogen in elk geval samen zingen en samen wachten op de wederkomst. En hopelijk dit seizoen weer een kampioenschap.
(foto: Johan Cruijff ArenA, www.events.nl)
Blog van de OudeKerkgemeente: korte, persoonlijk getinte stukken over dingen buiten of binnen de gemeente die belangrijk zijn of opvallen, geschreven op eigen verantwoordelijkheid.
Stuur reacties of inzendingen naar de redactie van de website: Elisabeth Boiten (muskebiis@gmail.com), Peter Lowie (p.lowie@upcmail.nl), Peter Tomson (pjtomson@xs4all.nl).