blog
Waarom zou je naar de kerk gaan als je niet gelooft?
door Peter Tomson (25 maart 2017)
Die prangende vraag werd gesteld door onze jongeren, vertelt de nieuwsbrief van de Oudekerkgemeente deze week. Ook voor ouderen zoals mijzelf een bekende vraag, die me nog steeds erg aanspreekt. Niets nieuws onder de zon? Toch wel. Het is een vraag die steeds opnieuw gesteld moet worden, en het is goed dat de tieners dat nu doen. Iets anders is, er een antwoord op te geven. Het is een vraag waar je van heel verschillende kanten naar moet kijken.
Ik moet denken aan een zondag een paar weken geleden, toen ik deurdienst had. De klokken hadden flink geluid, de dienst was goed en wel begonnen en de klokkenluiders kwamen naar beneden. Toen ze voor de ingang bleven staan praten, viel me in dat het toch grappig is, zo’n groepje mensen die ‘s zondags uit hun bed komen om de klokken van de kerk te luiden. Om daarna, terwijl de gemeente verder gaat met haar dienst, naar huis te gaan. ‘Waarom doen jullie het eigenlijk?’ vroeg ik. Het antwoord van één van hen bleef me bij: ‘Ik vind het mooi om zo’n traditie voort te zetten die al zevenhonderd jaar doorgaat.’
Nog iets wat me te binnen schiet. Een verhaal over een joodse herdersjongen, lang geleden in Polen. Hij wist niet hoe hij moest bidden, want hij had niet geleerd en kende de verschillende joodse gebeden niet. Maar op de tijden van het gebed, als het licht wordt en het duister valt, dan speelde hij op zijn fluit de liedjes die hij kende en legde daar al zijn onuitgesproken vragen en gedachten in. En, vertelt het verhaal, zijn gebeden werden verhoord.
Een paar jaar geleden stond een interview in de krant met een Amerikaanse wetenschapper, een bioloog die veel van de natuur hield maar zichzelf atheïst noemde. Het was in de Advent, en de man vertelde dat hij ijverig meedeed aan de repetities van het koor, om alle liederen te oefenen die met Kerst gezongen zouden worden. Hoe zit dat dan als je atheïst bent, vroeg de verslaggever. Nou, dat speelde eigenlijk geen rol, maar hij vond het heerlijk om met zijn allen die vertrouwde liederen te zingen.
Stukjes van een antwoord. Over kerkgang als een gewoonte, een gewoonte die je dingen laat doen waar je anders niet aan zou denken, die je woorden en beelden biedt waar je zelf niet op zou komen. Een Franse socioloog wiens naam ik ben vergeten zei: jullie zeggen, Ik ga niet naar de kerk want ik ‘geloof’ niet. Maar het is omgekeerd! Jullie ‘geloven’ niet omdat je niet naar de kerk gaat. Het is een beetje overdreven gezegd, maar niet onwaar.
Misschien gaat het er wel veel minder om dat je de preek precies kunt volgen en de bijbelteksten echt begrijpt. En veel meer dat je elkaar weerziet, dat je op je eigen plek kan gaan zitten tussen je vertrouwde buren, dat je die mooie liederen van de Veertigdagen en van Pasen weer mag zingen met zijn allen, dat je elke week opnieuw een vederlicht feest kan vieren met een nietig stukje brood en een slokje wijn. Zoiets bedenk je niet met je eigen verstand, daar word je heen geleid – door de gewoonte.
Blog van de OudeKerkgemeente: korte, persoonlijk getinte stukken over dingen buiten of binnen de gemeente die belangrijk zijn of opvallen, geschreven op eigen verantwoordelijkheid.
Wil je reageren, meeschrijven, of meer weten over de blog, neem dan contact op met Elisabeth Boiten (muskebiis@gmail.com) of Peter Tomson (pjtomson@xs4all.nl) van de redactie.
in mijn Amsterdamse familie gelooft niemand meer in God
‘silence’ – tastbare stilte
‘vespers’ en andere vreemde woorden
Milan Kundera (1929-2023)
de fluisterwind van Pinksteren
in memoriam Peter Lowie
een vernissage
de migranten in Calais en Duinkerke
Oude Kerk open kerk
Heilige plaatsen
is het echt zo moeilijk?
winterslaap
elke dag zijn eigen kwaad
Godenzonen
beeldenstorm
verlangen in een tijd van onthouding
Bron van zijn die ik ontmoet
wind in de zeilen
zingen van de tien geboden
vertrouwde geuren
zolang wij ademhalen
Dodenherdenking
noodklokken
Vertrouwen
een kerkdienst uit een doosje
alles went
gezond verstand
het was raar warm…
stormen rond de oude kerk
De Lofzang in een duistere grot
Tegen het donker, laten wij zingen
de doop van Naomi
venster 9: Wat er vandaag gebeurt in de Oude Kerk
venster 8: De Oude Kerk als stadskerk met het Vater-Müllerorgel
venster 7: Mej. Bijtelaar en de scheiding van kerk en staat
venster 6: Ruimte voor nieuwe lofzang
venster 5: Ruimte voor de lofzang
venster 4: Rondom de monstrans van de Oude Kerk
venster 3: De katholieken na de Alteratie
venster 2: De laatmiddeleeuwse kerk
vensters op de Oude Kerk
Het verhaal van een oranje hesje
Een veelheid van geluiden in de Oude Kerk
Ons’ Lieve Heer bij de buren
de Oude Kerk als bron van stilte
zegenrijke momenten
geschonden hemel
laat het bij verbeelding blijven
memento
de essentie van het verhaal
rituelen
noodpakket en vriendendienst
Wissen
Als je naar kunstenaars luistert
Een vriendendienst
Het evangelie in één zucht
onnozele schapen en foute herders
interpreteren
donker en licht
een kerk vederlicht
Slingeren
Zwarte Piet in Kaapstad?
Op weg naar Pasen
Alleen het allerbeste is goed genoeg
Kyrië Eleison
Van Gogh
Herdertjes en Eeuwigheidswaarde
Feest op 4 september
Dubbel zien
Zondag na Nice
De Verlichtingskerk
Hoog-liturgisch
Doodsklok
Sonate pathétique
Zwart-wit
De Majesteit en Koning
Aftrap
klikt u op de knop hiernaast.