door Els van Swol (10 november 2017)
Een van de mooiste beeldjes op de tentoonstelling Gehouwen, gesneden, geschonken in Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam (nog tot en met 28 januari 2018) is het anonieme De ontmoeting van Joachim en Anna (Antwerpen, ca. 1500-1525). Het toont de vader en moeder van Maria volgens de regelen der kunst uit die tijd: een wat oudere herder uit Jeruzalem, met de Gouden Poort op de achtergrond, gekleed in een lange mantel, met beenkleding en een turban op het hoofd. Hij omhelst zijn vrouw, nadat zij van een engel hebben gehoord dat ze toch nog een kind zullen krijgen. De emotie is ontroerend en zal ook de kopers (en latere schenkers) van het beeldje, het echtpaar Schoufour-Martin die verder niets met het geloof zeiden te hebben, wat hebben gedaan.
Iets soortgelijks ervoer ik, op dezelfde dag dat ik het beeldje zag, ’s avonds bij de ‘Bijbeltafel’ in de Openbare Bibliotheek in de Hallen (Amsterdam West), waar ik aanschoof op verzoek van Kerk in Mokum. Daar wordt, zoals een aankondiging zegt, de Bijbel gelezen ‘als wereldliteratuur en niet als boek waarop de kerk het alleenrecht heeft.’ Dus ook voor mensen die net als het echtpaar Schoufour-Martin niets met het geloof zeggen te hebben en wie het verhaal toch wat doet. Deze avond was het verhaal van het dochtertje van Jaïrus in de versie van Marcus aan de orde (Marcus 5:21-43). Behalve dit verhaal werden tijdens de tweede helft van de bijeenkomst ook enkele gedichten over het dochtertje gelezen. Het bekendste, van Ed Hoornik natuurlijk, en twee recentere van René van Loenen. Een ervan, Meisje sta op, want je slaapt niet meer, kennen we ook uit het Liedboek (nr. 179). De inleider en gespreksleider van de Bijbeltafel, Klaas Holwerda, zei dat Van Loenen er méér mee heeft gedaan: ‘Er is meer ruimte, meer dan in dat ene verhaal.’ Net zoals het beeldje in Rotterdam door de gebaren van die beide figuren méér vertelt dan alleen het verhaal van Joachim en Anna.
De Bijbeltafel brengt me in gedachten ook terug naar het Leerhuis voor zondag op woensdagmiddag in Pand 13, dat er in deze vorm niet meer is en wacht op een vervolg. Volgens het Beleidsplan van de Oude Kerk, Ruimte delen en creëren, zou dat er ook komen, want het is een van de groepen ‘waar veel wordt geleerd en gedeeld.’ Zou de vorm van een Bijbeltafel niet aan het adagium ‘speelruimte creëren’ tegemoet kunnen komen? In West schoven immers verschillende mensen aan bij wie de Bijbel meestal in de kast staat en nu opengaat, want er zit hoe je het ook wendt of keert – net als bij de beeldjes – ‘veel schoonheid in’ en er komt al pratend met elkaar ‘een creativiteit los waarin wordt gezocht naar de essentie’, zoals een van de deelnemers het verwoordde.
Een essentie die, zo leerde het beeldje in Boijmans Van Beuningen en het verhaal van Jaïrus in de Hallen, het eigenlijke verhaal te boven gaat en gelovigen én ongelovigen nog steeds wat te zeggen heeft. Niet alleen in de kerk, maar ook in de setting van een tafel in een Openbare Bibliotheek waar de drempel minder hoog is. En al dan niet als voorbereiding op de zondagse eredienst of op de dienst in de wereld. Of om te genieten van een stuk wereldliteratuur en je daar samen aan te laven of je door te laten inspireren. Ruimte maken voor andere visies op een Bijbelverhaal en het leven. Zoiets.
Foto: Erik en Petra Hesmerg, Amsterdam
Blog van de OudeKerkgemeente: korte, persoonlijk getinte stukken over dingen buiten of binnen de gemeente die belangrijk zijn of opvallen, geschreven op eigen verantwoordelijkheid.
Wil je reageren, meeschrijven, of meer weten over de blog, neem dan contact op met Elisabeth Boiten (muskebiis@gmail.com) of Peter Tomson (pjtomson@xs4all.nl) van de redactie.