door Peter Tomson (24 novermber 2017)
Er viel een opgevouwen A4 uit het boek dat ik geleend had, een boek uit 1998 over iets exegetisch. Het was een geprinte brief, zonder adressering, maar met afzender en datum: april 1998. Kennelijk gericht aan een behandelend arts, want het ging over operaties, hardnekkige infecties, en een stoma – zo’n kunstmatige darmopening in je buikwand. De schrijver vroeg of hij onder de gegeven omstandigheden wel naar een conferentie in Kopenhagen kon, over een paar maanden. Er zat ook een kaart in het boek, een uitnodiging voor een andere conferentie, eerder in 1998.
Ik googelde de afzender. Het was een oudere collega die ik niet persoonlijk gekend had. Overleden in de zomer van 1999. Dus hij was tot het laatst toe bezig geweest met nieuwe boeken, met conferenties, met de onderwerpen die hem heel zijn leven hadden geboeid. Ik printte het overlijdensbericht dat ik op internet gevonden had en stopte het in het boek, samen met de brief en de kaart. Wie weet welke collega dit memento nog eens zou tegenkomen. Het boek zelf droeg een stempelafdruk: ‘Uit de nalatenschap van NN.’ Met zijn inhoud bracht ik het terug naar de bibliotheek.
Als je dezer dagen door de Oude Kerk loopt moet je tussen de oude, gebruikte zwarte jassen doorlopen. Ze liggen uitgespreid over de grafzerken. Ik kan niet nalaten te kijken of het colbertje ertussen zit dat ik zelf heb ingeleverd bij de Stichting. Ik heb het nog niet ontdekt, maar ik voel me wel verbonden. Een jas die je gedragen hebt is toch een stuk van jezelf geworden. Of andersom: ook als hij voor het doel gewassen is, is een stukje van jouw ziel in die jas gaan zitten. De kunstenaar, Boltanski, zegt over zijn tentoonstelling in de museumkrant van de Stichting: ‘Wat ik tot stand wil brengen is een ervaring.’
Ik moet denken aan de film van Alex van Warmerdam die ik jaren geleden zag, De jurk. Het is een jurk van blauwe stof met grote patronen. Het verhaal is echt Warmerdams, met zwarte humor, jaren-50 bouwsels en kaarsrechte vaarten door kale weilanden. Des temeer komt het kledingstuk bij je binnen als drager van de ziel. De vrouw die het draagt sterft, het krijgt een tweede leven, een derde. Het hangt aan de waslijn te drogen, de wind neemt het mee, hoog over het huis, en dumpt het in een parkje, waar een zwerver het vindt en gebruikt om zijn hut mee te versieren. De jurk houdt de herinnering aan haar draagsters levend.
Blog van de OudeKerkgemeente: korte, persoonlijk getinte stukken over dingen buiten of binnen de gemeente die belangrijk zijn of opvallen, geschreven op eigen verantwoordelijkheid.
Wil je reageren, meeschrijven, of meer weten over de blog, neem dan contact op met Elisabeth Boiten (muskebiis@gmail.com) of Peter Tomson (pjtomson@xs4all.nl) van de redactie.