Pasen bij Lucas: lijden en verlossing

Op Pesach−Pascha en dus ook op Pasen is het woord waar alles om draait: ‘verlossing’. Dat woord komt in het Oude Testament vooral voor in het boek Jesaja. Vanaf hoofdstuk 40 komt daar het einde van de Babylonische ballingschap naar voren, bijvoorbeeld: ‘Breek uit in gejubel … want de Heer heeft zijn volk getroost, hij heeft Jeruzalem verlost’ (Jesaja 52:9, NBG). Bedoeld is: God verloste zijn volk uit de ballingschap, en de heilige stad uit haar verlatenheid. Zo klinkt het ook al het verhaal van de uittocht: ‘Ik ben de Heer, … ik zal jullie uit je slavenbestaan bevrijden; met opgeheven arm zal ik jullie verlossen’ (Exodus 6:6, NBV).
Vandaar dat Joden op Pesach zowel de verlossing uit de Egyptische slavernij als de verlossing uit de Babylonische ballingschap vieren, en daarom ook de verlossing uit alle verdrukking en lijden in verleden, heden en toekomst. Soms vertellen zij daar verhalen bij van lijden en bevrijding. Centraal staat op Pesach de ‘zegenspreuk van de verlossing’. Die wordt gezegd bij de tweede beker wijn, halverwege de maaltijd: ‘Gezegend zijt Gij … die ons en onze vaderen verlost hebt uit Egypte en ons deze nacht hebt doen bereiken, waarop wij ongezuurd brood en bittere kruiden eten. Doe ons evenzo … andere feesten in de toekomst bereiken, verheugd over de bouw van uw stad … dan zullen wij U een nieuw lied zingen vanwege onze verlossing…’ (Haggada van Pesach).

Het Koninkrijk, dat is de tijd van de verlossing. Lucas vertelt dat Jezus daarover heeft voorgelezen uit Jesaja 61: ‘Om aan armen het goede nieuws te brengen heeft hij mij gezonden, om aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken…’ (Lucas 4:18).

lijden en verlossing
Tot tweemaal toe laat Lucas Jezus dus zeggen dat hij nu met volle overtuiging het Pesachmaal wil eten en drinken met zijn leerlingen, vóórdat hij moet lijden, en dat hij het eet en drinkt met het oog op Gods komende Rijk van verlossing. Hij zet zijn lijden, dat er ook aan komt, in het kader van de verlossing, en voor hem is dat nu al samengevat in het Pesachmaal.
Zoiets lezen wij ook bij Paulus, bij wie Lucas volgens oude tradities in de leer was geweest. Paulus herinnert eraan dat wij, net als Jezus, God aanroepen als Abba, Hebreeuws voor ‘Vader’: ‘Wij zijn erfgenamen van God, mede-erfgenamen met Christus: wij delen in zijn lijden om te delen in zijn heerlijkheid. Ik ben ervan overtuigd dat het lijden van deze tijd in geen verhouding staat tot de heerlijkheid die in de toekomst over ons openbaar zal worden. De schepping ziet reikhalzend uit naar het openbaar worden van Gods kinderen’ (Romeinen 8:17-19).

Reageer op pjtomson@xs4all.nl.