Tastbare stilte

‘SILENCE’ – TASTBARE STILTE

door Bert Nap

Het is 2 februari, acht uur in de ochtend. De binnenstad van Amsterdam is nog aan het ontwaken. Voor de deur van de Oude Kerk vormt zich echter al een rij early risers. Hier op de Wallen? Om acht uur s’ morgens? Bij een kerk?

In de frisse ochtend komen ze op de fiets aanrijden: vrienden die hier hebben afgesproken. Het ‘goeiemorgen!’ klinkt alom over het plein. Iedere eerste vrijdag van de maand vormen zij samen de rij voor de deuren op het Oudekerksplein. Ze komen voor het concertmoment: ‘Silence’. Hoewel de kerkruimte enorm is, is er slechts beperkt plek voor 250 vroege bezoekers. In de wintermaanden is de kerk bij het betreden donker.

Vandaag, tijdens de inmiddels 49ste editie van de serie, brengt de Franse geluidskunstenaar Jessica Ekomane haar immersieve klanken op het scheidsvlak tussen klank en muziek ten gehore.
Misschien is ‘horen’ niet de juiste omschrijving. Het werk van Ekomane is een meeslepende geluidsbeleving. En een ruimtebeleving tegelijk: geen stoelen in een rijtje om netjes te gaan zitten luisteren.
Geen nieuwlichterij trouwens: ook de zeventiende eeuw kende hier in de Oude Kerk ‘wandelconcerten’ als Jan Pieterzoon Sweelinck het orgel bespeelde.
Ook nu beweegt het publiek zich met de klanken mee. Staand in de ruimte, leunend tegen een pilaar, zittend of liggend op de grond, in een kerkbank, soms meegevoerd tot lichte trancepasjes.

Langzaam kruipt het daglicht de kerk binnen terwijl het geluid in de majestueuze ruimte van de kerk door surroundsound en quadrofonie tussen de aanwezigen door stroomt. Door de aanwezigen heen stroomt. Klank, mens en ruimte versmelten.

‘Psychoakoestiek’ noemt Ekomane het. Ze buigt zich als een transcendente DJ over haar laptop. Haar intrigerende tonen wisselen nu eens af met een schijnbaar cybergevecht en dan weer met ritmisch ijl tikkende druppels op het hemelgewelf.

Als het daglicht doorbreekt sterven de laatste tonen weg. Buiten kondigt de Beursklok monotoon het begin van de dag aan. De geluiden van de stad doen zich gelden: een zacht gesprek, voetstappen die de kerk verlaten, een vegende bezem op het plein.

De stad komt op gang. Een maand lang zullen er afspraken tussen vrienden worden gemaakt om samen de volgende editie, tijdens het ontluikende voorjaar, te beleven.

Gemist? Kruis dan de volgende eerste vrijdag van de maand in je agenda aan. Informatie: oudekerk.nl.

Blog van de OudeKerkgemeente: korte, persoonlijk getinte stukken over dingen buiten of binnen de gemeente die belangrijk zijn of opvallen, geschreven op eigen verantwoordelijkheid.

Stuur reacties of inzendingen naar de blog-redactie: Elisabeth Boiten (muskebiis@gmail.com), of Peter Tomson (pjtomson@xs4all.nl).